Rozwój technologii zgrzewania tarciowego z mieszaniem materiału - FSW

Technologia zgrzewania w stanie stałym jest szeroko rozpowszechniona i ma duży potencjał wzrożeniowy, zwłaszcza w tych miejcach, gdzie produkcja nie może być prowadzona z wykorzystaniem innych znanych technik spawalniczych. Friction Stir Welding (FSW) wykorzystuje do nagrzania metali i ich łączenia zjawiska tarcia. Dynamicznie się rozwija od jej wynalezienia w 1991 r. i nadaje się szczególnie do łączenia stopów aluminium, stopów miedzi i innych. Ma duże znaczenie dla sektora energetycznego. W artykule przedstawiono przykład zastosowania ww. technologii do zgrzewania elementów transformatorów elektrycznych, gdzie miedź zastąpiono aluminium, co jest szczególnie interesujące ze względu na potencjalne oszczędności. Udowodniono, że pomimo pewnych ograniczeń proces ten nadaje się do łaczenia cienkich blach aluminiowych i miedzianych. Szczególnie interesujące są techniki tarciowego modyfikowania powierzchni, ponieważ mogą poprawiać właściwości mechaniczne powierzchni materiału w ściśle określonym miejscu. Stosowanie modyfikacji tarciowej oraz wprowdzanie dodatkowego materiału mogą poprawiać odporność na ścieranie i właściwości antykorozyjne. Wytwarzanie kanałów metodą tarciową, tzw. FSC (ang. Friction Stir Channelling) jest nową techniką, która może znaleść szerokie zastosowanie w produkcji elementów chłodzących. Przedstawiono w niniejszym opracowaniu przykładową konstukcję takich dwóch, prototypowych wyrobów.